Latince (Botanik) İsim: Hypericum perforatum
Bitki Ailesi: Hypericaceae
Yaygın Ekstraksiyon Yöntemi: Maserasyon
Tipik Olarak Kullanılan Bitki Bölümü: Çiçek
Renk: Kırmızı
Aromatik Özellik: Bitkisel, zengin, çiçeksi, pudramsı aroma
Avrupa, Asya ve ABD dahil olmak üzere dünyanın birçok yerinde bulunan sarı kantaron bitkisi (Hypericum perforatum L.), kendine özgü sarı, beş yapraklı çiçekleri ve sarı-yeşil yaprakları olan gür çok yıllık bir bitkidir.
Sarı kantaron, ormanlarda, çalılıklarda, yol kenarlarında ve çayırlarda yabani olarak yetişir. Sarı çiçekleri zeytinyağında bekletildiğinde koyu kırmızı bir yağ verir. Rengi hiperforin ile birlikte aktif bileşenlerden biri olduğuna inanılan kırmızı bir pigment olan hiperisinden gelir. Bitki ayrıca flavonoidler ve tanenler içerir.
Sarı kantaron 2000 yılı aşkın bir süredir sinir bozukluklarını tedavi etmek için kullanılmaktadır. Antik Yunan ve Roma'da yaraların yanı sıra yanıklar, çürükler ve sinir ağrıları için iyileştirici bir çare olarak popülerdi. Aynı zamanda kötü ruhları kovduğuna inanılıyordu. Deliler, deliliklerinden kurtulmaları için sarı kantaron yağı içmeye teşvik edilirdi.
Avrupalı köylüler bitkinin onları kötü ruhlardan, cadılardan, iblislerden ve yıldırımlardan koruduğunu düşünüyorlardı.
Bitkinin kullanımına ilişkin bilgilerin bazıları, MS 1. yüzyılın Yunan bitki uzmanı Pedanios Dioskourides'in yanı sıra çağdaş hekimler olan Yunan Galinos ve Romalı Plenius'tan gelmektedir. Kaynaklarda, ünlü İsviçreli simyacı ve hekim Paracelsus'un (1493-1541) sarı kantaronu kullandığından da bahsedilir.
Sarı kantaron, geleneksel bir yara otu ve ağrı kesici olmasına rağmen, artık doğal bir ruh hali güçlendirici olarak da biliniyor. 1.700'den fazla hasta üzerinde yapılmış en az 30 çalışma, sarı kantaron'un daha geleneksel anti-depresanların yan etkileri olmaksızın duygudurum bozuklukları için etkili bir çare olabileceğini göstermektedir.
İçerdiği yağ asitleri sayesinde pek çok fayda sunmaktadır.
ANAHTAR BİLEŞENLER / AKTİF MADDELER
FAYDALAR
Yaraları, çürükleri ve yanıkları tedavi etmeye yardımcı olur [1] [2] [3] [4].
Travma, yanıklar, romatizma gibi durumlardaki ağrının azaltılması için yardımcı olur.
Depresyon semptomlarını hafifletmeye yardımcı olur [6] [7]. Ancak şiddetli depresyonu olan kişiler için tavsiye edilmiyor. Sarı kantaronun içerdiği hiperisin, hiperforin ve adhyperforin aktif bileşenleri, beyindeki serotonin, dopamin ve noradrenalin gibi kimyasal habercilerin seviyelerini arttırmaya, dolayısı ile ruh halinizi yükseltmeye ve düzenlemeye yardımcı olur [4].
UYARILAR
AKADEMİK ARAŞTIRMALAR
[1] A. Yücel, Y. Kan, E. Yesilada, O. Akın (2017). Effect of St.John's wort (Hypericum perforatum) oily extract for the care and treatment of pressure sores; a case report. J Ethnopharmacol. 2017 Jan 20;196:236-241.
[2] S. Kıyan, Y. Uyanıkgil, Y. A. Altuncı, T. Çavuşoğlu, E. Ö. Ç. Uyanıkgil, F. Karabey (2015). Investigation of acute effects of Hypericum perforatum (St. John’s Wort-Kantaron) treatment in experimental thermal burns and comparison with silver sulfadiazine treatment. Ulus Travma Acil Cerrahi Derg, September 2015, Vol. 21, No. 5.
[3] U. Wölfle, G. Seelinger, C. M. Schempp (2014). Topical Application of St. Johnʼs Wort (Hypericum perforatum). Planta Med 2014; 80: 109–120.
[4] T. Belwal, H. P. Devkota, M. K. Singh, R. Sharma, S. Upadhayay, C. Joshi, K. Bisht, J. K. Gour, I. D. Bhatt, R. S. Rawal, V. Pande (), St. John’s Wort (Hypericum perforatum). Nonvitamin and Nonmineral Nutritional Supplements. https://doi.org/10.1016/B978-0-12-812491-8.00056-4.
[5] I. A. Bukahri, A. Dar, R. A. Khan (2004). Antinociceptive Activity of Methanolic Extracts of St. John’s Wort (Hypericum perforatum) Preparation. Pakistan Journal of Pharmaceutical Sciences Vol. 17, No.2, July 2004, pp.13-19.
[6] E. A. Apaydin, A. R. Maher, R. Shanman, M. S. Booth, J. N. V. Miles, M. E. Sorbero, S. Hempel (2016). A systematic review of St. John’s wort for major depressive disorder. Syst Rev. 2016; 5(1): 148.
[7] Q. X. Ng, N. Venkatanarayanan, C. Y. X. Ho (2017). Clinical use of Hypericum perforatum (St John's wort) in depression: A meta-analysis. J Affect Disord. 2017 Mar 1;210:211-221.